Szczegółowa tematyka zagadnień do egzaminu kwalifikacyjnego w Grupie 1 w zakresie E i D

Szczegółowa tematyka egzaminu obejmuje znajomość wymagań określonych w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 16 marca 1998 r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci oraz trybu stwierdzania tych kwalifikacji, rodzajów instalacji i urządzeń, przy których eksploatacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji, jednostek organizacyjnych, przy których powołuje się komisje kwalifikacyjne oraz wysokości opłat pobieranych za sprawdzenie kwalifikacji (Dz. U. nr 59 z dnia 15 maja 1998 poz. 377).
Osoba przystępująca do egzaminu kwalifikacyjnego powinna znać zarządzenia kierownictwa zakładu pracy, instrukcje stanowiskowe i zakładowe, w zakresie określonym ” Wnioskiem o sprawdzenie kwalifikacji”, wykazać się orientacją w postanowieniach zawartych w obowiązującej Ustawie z dnia 10.04.1997 r. „Prawo Energetyczne” i rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, a ponadto Przepisów Budowy Urządzeń Elektroenergetycznych, Przepisów Eksploatacji Urządzeń Elektroenergetycznych, Norm, Kodeksu Pracy, a także znajomością zasad ratowania porażonych prądem elektrycznym i udzielania pierwszej pomocy.

E – na stanowisku eksploatacji w zakresie elektroenergetycznym – dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych i wykonujących prace w zakresie: obsługi, konserwacji, napraw, montażu i kontrolno-pomiarowym.

Zasady budowy, działania oraz warunki techniczne obsługi urządzeń, instalacji i sieci:

• ogólna charakterystyka przepisów i norm dotyczących budowy urządzeń sieci i instalacji elektroenergetycznych,
• ogólne zasady budowy i działania urządzeń, sieci i instalacji elektroenergetycznych; parametry techniczne eksploatowanych urządzeń ( typ, rodzaj, moc, napięcie itp.),
• dobór urządzeń do warunków środowiskowych,
• ogólne zasady wyposażania urządzeń w aparaturę kontrolno-pomiarową, regulacyjną, automatykę oraz zabezpieczenia,
• ochrona przeciwporażeniowa – techniczne środki ochrony; ochrona przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim; układy sieciowe i napięcia bezpieczne; klasy ochronności urządzeń,
• ochrona odgromowa i przeciwprzepięciowa,
• umiejętność posługiwania się dokumentacją techniczną.

Zasady eksploatacji oraz instrukcje eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych:

• znajomość instrukcji eksploatacji w zakresie wykonywanych czynności,
• czynności związane z uruchamianiem, obsługą w czasie normalnej pracy i zatrzymaniem urządzenia elektroenergetycznego,
• zakresy i częstotliwość wykonywania zapisów ruchowych wskazań aparatury kontrolno- pomiarowej,
• terminy i zakresy przeprowadzania oględzin, przeglądów, remontów oraz prób i pomiarów,
• przekazywanie urządzeń i instalacji elektroenergetycznych na poszczególnych zmianach,
• zakaz uruchamiania lub nakaz zatrzymania pracy urządzeń i instalacji elektroenergetycznych,
• odstawienie urządzeń i instalacji z ruchu.

Zasady i warunki wykonywania prac kontrolno-pomiarowych i montażowych:

• częstotliwość i zakres wykonywania pomiarów i badań,
• warunki przeprowadzenia prac kontrolno-pomiarowych,
• przygotowanie i przeprowadzenie pomiarów,
• zasady i metody pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych oraz pomiarów w zakresie ochrony przeciwporażeniowej,
• zakres i metody wykonywania prac kontrolno-pomiarowych poszczególnych urządzeń sieci i instalacji,
• sporządzanie protokołów z badań oraz ocena wyników pomiarów,
• prace przygotowawcze do prac montażowych,
• zasady wykonywania prac montażowych urządzeń, sieci i instalacji elektroenergetycznych,
• sprawdzanie i ocena wykonanych prac montażowych.

Ogólne zasady racjonalnej gospodarki energetycznej:

• znajomość ogólnych zasad wytwarzania, przesyłu, rozdziału i użytkowania energii w zakresie odpowiadającym stanowisku pracy,
• przestrzeganie ustalonych programów i harmonogramów pracy urządzeń, sieci i instalacji elektroenergetycznych,
• prowadzenie zapisów ruchowych zużycia energii,
• ograniczenie biegu jałowego urządzeń,
• straty sieciowe i ekonomiczne obciążenia urządzeń,
• wykorzystywanie zdolności przesyłowych urządzeń i sieci elektroenergetycznych,
• ogólne zasady gospodarki mocą bierną – poprawa współczynnika mocy.

Zasady i wymagania bezpieczeństwa pracy i ochrony przeciw porażeniowej oraz umiejętności udzielania pierwszej pomocy.

• obowiązki pracowników w zakresie bhp,
• znajomość zagrożeń występujących na stanowisku pracy,
• zasady organizacji bezpiecznej pracy przy urządzeniach elektroenergetycznych
• (rodzaj pracy i wydawanie poleceń, zasady przygotowania miejsca pracy),
• narzędzia pracy i sprzęt ochronny; klasyfikacja sprzętu ochronnego, terminy badań i zasady przechowywania,
• zasady uwalniania spod napięcia i udzielania pomocy przedlekarskiej osobom porażonym prądem elektrycznym, metody sztucznego oddychania i pośredni masaż serca,
• wpływ urządzeń, sieci i instalacji elektroenergetycznych na możliwość powstania pożaru,
• sprzęt przeciwpożarowy i zasady jego stosowania.

Instrukcje postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa obsługi urządzeń lub zagrożenia życia, zdrowia i środowiska.

• znajomość instrukcji postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa obsługi i otoczenia,
• sposoby informowania osób kierownictwa oraz instytucji powołanych do usuwania awarii, gaszenia pożaru, itp.,
• znajomość telefonów i systemów alarmowych,
• środki gaśnicze stosowane do likwidacji pożaru urządzeń, sieci i instalacji elektroenergetycznych.

D – na stanowisku dozoru w zakresie elektroenergetycznym – dla osób na stanowiskach kierowniczych i innych zajmujących się kierowaniem czynnościami osób wykonujących prace w zakresie obsługi, konserwacji, montażu i napraw kontrolno-pomiarowych oraz osób sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych.

Przepisy w zakresie przyłączania urządzeń i instalacji do sieci, dostarczania paliw i energii oraz dysponowania mocą:

• znajomość Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21.10.98 r. w sprawie warunków przyłączania podmiotów do sieci elektroenergetycznej,
• umowa o przyłączeniu, warunki przyłączenia i grupy przyłączeniowe,
• obowiązki dostawcy i odbiorcy energii elektrycznej,
• prowadzenie ruchu sieciowego i eksploatacja sieci; standardy jakościowe obsługi odbiorców; warunki wstrzymania dostawy energii elektrycznej,
• wymagania i zawartość dokumentacji technicznej (projektowej); tryb uzgadniania rozwiązań technicznych,
• sprawdzanie realizacji warunków przyłączania urządzeń i instalacji elektroenergetycznych oraz ich uruchomienie,
• przepisy dotyczące poboru, regulowania i dysponowania mocą i energią; kształtowanie dobowego poboru mocy,
• – pewność zasilania i zasady rezerwowania,
• – rodzaje i zasady doboru układów pomiarowych; taryfy opłat.

Przepisy i zasady postępowania przy programowaniu pracy sieci, instalacji i urządzeń z uwzględnieniem zasad racjonalnego użytkowania paliw i energii:

• znajomość ogólnych zasad wytwarzania, przesyha, rozdziału i racjonalnego użytkowania paliw i energii,
• znajomość zasad programowania pracy urządzeń i instalacji zmierzających do uzyskania wyrównanego przebiegu obciążenia i minimalizacji zużycia paliw i energii (harmonogram pracy urządzeń, wykorzystania wydajności urządzeń, eliminowania biegu jałowego agregatów, ograniczenia pracy urządzeń energochłonnych i niskosprawnych),
• bieżąca kontrola poboru mocy i zużycia paliw i energii w procesach produkcyjnych,
• okresowa analiza energochłonności; normowanie zużycia energii elektrycznej,
• analiza strat energii i ekonomicznego obciążenia urządzeń; rola współczynnika mocy i jego poprawianie,
• – zasady stosowania ograniczeń w użytkowaniu i poborze energii,
• zasady gospodarki mocą bierną,
• statystyka i sprawozdawczość techniczno-ekonomiczna.

Przepisy w zakresie eksploatacji, wymagania w zakresie prowadzenia dokumentacji technicznej i eksploatacyjnej oraz stosowania instrukcji eksploatacji sieci, instalacji i urządzeń:

• ogólna charakterystyka ustawy z dnia 10.04.1997 r. ” Prawo Energetyczne ” oraz aktów wykonawczych z zakresu eksploatacji urządzeń, sieci i instalacji elektroenergetycznych,
• dokumentacja techniczno-eksploatacyjna urządzeń i instalacji elektroenergetycznych,
• – przyjmowanie urządzeń i instalacji elektroenergetycznych do eksploatacji,
• prowadzenie ruchu urządzeń i instalacji; wymagania szczegółowych przepisów eksploatacji poszczególnych rodzajów urządzeń i sieci elektroenergetycznych,
• przekazywanie do remontu oraz wycofywanie z eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych,
• terminy i zakres oględzin, przeglądów i remontów oraz badań i pomiarów eksploatacyjnych,
• terminy i zakres pomiarów eksploatacyjnych,
• kwalifikacje osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych,
• instrukcje eksploatacji sieci, urządzeń i instalacji – zawartość i układ.

Przepisy dotyczące budowy sieci, urządzeń i instalacji oraz normy i warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać te sieci, instalacje i urządzenia:

• ogólna charakterystyka PBUE norm oraz warunków technicznych dotyczących budowy urządzeń, sieci i instalacji elektroenergetycznych,
• ogólne zasady budowy i działania urządzeń, sieci i instalacji elektroenergetycznych, – zasady doboru urządzeń do warunków środowiskowych,
• wyposażenie urządzeń w aparaturę kontrolno-pomiarową, regulacyjną, automatykę i zabezpieczenia,
• przepisy dotyczące ochrony przeciwporażeniowej; techniczne środki ochrony przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim; układy sieciowe i napięcia bezpieczne; układy SELV i PELV,
• klasy ochronności,
• środki ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach powyżej 1kV,
• ochrona odgromowa i przeciwprzepięciowa,
• umiejętność posługiwania się dokumentacją techniczną.

Przepisy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego z uwzględnieniem udzielania pierwszej pomocy oraz wymagań ochrony środowiska:

• obowiązki osób dozoru w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, bezpieczeństwa pożarowego i ochrony środowiska,
• ogólne i szczególne zagrożenia związane z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych.
• organizacja i wykonywanie prac przy urządzeniach elektrycznych; rodzaje poleceń; osoby funkcyjne; zasady przygotowania miejsc pracy,
• klasyfikacja, terminy badań i zasady użytkowania sprzętu ochronnego,
• wpływ urządzeń, sieci i instalacji elektroenergetycznych na możliwość powstania pożaru; sprzęt i urządzenia przeciwpożarowe stosowane przy likwidacji pożarów,
• zasady udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej osobom poszkodowanym,
• wpływ urządzeń, sieci i instalacji elektroenergetycznych na skażenie środowiska (hałas, wibracje, pola elektromagnetyczne oraz elektrostatyczne) i środki przeciwdziałające.

Zasady postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu urządzeń przyłączonych do sieci:

• zasady postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu określone w instrukcjach eksploatacyjnych i przeciwpożarowych,
• zasady szkolenia pracowników w zakresie postępowania w warunkach zagrożenia,
• sprzęt gaśniczy – zasady stosowania i użytkowania.

Zasady dysponowania mocą urządzeń przyłączonych do sieci:

• znajomość obowiązujących przepisów z zakresu ograniczeń poboru mocy i zużycia energii elektrycznej,
• znajomość zasad programowania pracy urządzenia i instalacji oraz wyłączeń urządzeń i instalacji odbiorczych dla zapewnienia dotrzymania wprowadzonych ograniczeń,
• obowiązujące zasady wprowadzania do ruchu i odstawiania urządzeń prądotwórczych. Zasady wykonywania prac kontrolno-pomiarowych i montażowych:

Zasady wykonywania pomiarów eksploatacyjnych w zakresie:

• podstawowych wielkości elektrycznych,
• poboru mocy, zużycia energii elektrycznej i współczynnika mocy,
• sprawności agregatów, urządzeń i instalacji,
• skuteczności ochrony przeciwporażeniowej,
• ochrony odgromowej sieci, budynkciw i budowli,
• czynników zakłócających środowisko naturalne (natężenia pól elektromagnetycznych i elektrostatycznych, wibracji, hałasu),
• metody badań i charakterystyka przyrządów pomiarowych,
• interpretacja wyników pomiarów, protokoły z badań i pomiarów,

Zasady wykonywania prac montażowych urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych, wymagane przepisami budowy i normami.